เผือกปาด... ใครคิดว่าไม่สำคัญ

เผือกปาด คือ ผลผลิตของนาเผือกที่ชุมชนตำบลโคกใหญ่ ตำบลหรเทพ ตำบลบางโขมด และตำบลตลาดน้อย ในพื้นที่อำเภอบ้านหมอ จังหวัดสระบุรี ใช้เรียกชื่อเผือกหอมที่ไม่สมบูรณ์ หรือมีบางส่วนเน่าเสียจนต้องใช้มีดปาดทิ้งไป รวบรวมใส่ถุงขายส่งให้แม่ค้าในตลาดสดในราคากิโลกรัมละ 3-5 บาท แต่ก็ไม่ได้รับความสนใจจากคนทั่วไปเท่าใดนัก เนื่องจากความไม่สมบูรณ์ของผลผลิต แต่ใครจะคาดคิดว่าวันนี้ “เผือกปาด” จะสร้างความสำคัญให้ชุมชนแห่งนี้ได้
ความสำคัญของเผือกปาด เริ่มต้นจากการแปรรูปเผือกเป็นแป้ง หรือเรียกกันโดยทั่วไปว่า แป้งเผือก ซึ่งหมายถึงผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการนำเนื้อเผือกมาหั่นเป็นแท่งหรือแผ่นบาง ทำให้แห้งโดยใช้ความร้อนจากแสงอาทิตย์หรือแหล่งพลังงานอื่น บดให้ละเอียด แล้วร่อนผ่านตะแกรง คุณลักษณะที่ดีของแป้งเผือก เมื่อพิจารณาลักษณะทั่วไปจะต้องเป็นผงละเอียด แห้ง ไม่จับตัวเป็นก้อน มีสีและกลิ่นที่ดีตามธรรมชาติของแป้งเผือก ไม่พบสิ่งแปลกปลอมที่ไม่ใช่ส่วนประกอบที่ใช้มีความชื้นไม่เกินร้อยละ 12 โดยน้ำหนัก และเมื่อทดสอบจุลินทรีย์ ยีสต์ และราต้องไม่เกิน 500 โคโลนี ต่อตัวอย่าง 1 กรัม โดยหัวเผือก 4 กิโลกรัม จะแปรรูปเป็นแป้งเผือกได้ 1 กิโลกรัม การผลิตแป้งเผือกโดยวิธีง่าย ๆ แบบนี้ ทำให้เผือกปาด กลายเป็นสิ่งสำคัญของชุมชนอำเภอบ้านหมอไปเสียแล้ว
ยิ่งไปกว่านั้น แป้งเผือกยังมีความสำคัญระดับชาติในบทบาทของการเป็นวัตถุดิบที่ใช้ทดแทนแป้งสาลี ซึ่งใคร ๆ ก็รู้ว่าแป้งสาลีเป็นวัตถุดิบที่นำเข้าจากต่างประเทศ ทั้งในรูปแป้งและเมล็ดพันธุ์ โดยสามารถใช้ทดแทนแป้งสาลีบางส่วนในการทำผลิตภัณฑ์ขนมอบ อาทิ คุกกี้ แครกเกอร์ พาย ให้กลิ่นรสของขนมฝรั่งผสมผสานความเป็นไทยที่ลงตัวจนใคร ๆ ถามหา
ในวันนี้ ถ้าจะเปรียบเผือกปาด เป็นสมาชิกชุมชนอำเภอบ้านหมอก็คงเป็นสมาชิกที่ชุมชนให้ความสำคัญในการพลิกบทบาทของวัตถุดิบที่ถูกลืม กลายเป็นผลผลิตประจำท้องถิ่นที่ทำหน้าที่แทนวัตถุดิบต่างชาติได้ในที่สุด แล้วใครล่ะ... จะคิดว่าเผือกปาดไม่สำคัญ